در هنگام خواندن، دریچههای گیرندههای حسّی گشوده میشود یا زبان در دهان به کار میافتد؛
امّا راست آن است که این، ظاهر و برونهی کُنش یا عمل خواندن است؛
باطن و اندرونهی خواندن، در کارایی و بارورسازی ذهن، نمودار میشود.
استوانه و پشتوانهی خواندن، سامانهی ذهن است؛
به همین سبب، خواندن، کنشی شناختی است؛ زیرا با فرایندهای مغزی در پیوند است. ( ر.ک: « هم آوایی با جهان متن، 1399، ص 26)