یحیی دولت آبادی (درگذشته به سال 1297 قمری) درکتاب "تاریخ معاصر یا حیات یحیی "هنگام بحث از «امین الدوله و معارف عمومی» به نکاتی اشاره می‌کند که از دید بررسی سیر تاریخی آموزش و تألیف کتاب درسی هم قابل اهمّیت است، وی می‌نویسد:
«امین الدوله در چند ماه اقامت آذربایجان، بهتر اقدامی که نموده، تأسیس مکتبی بوده است به نام رشدیه به سبک جدید و چون عازم تهران گشت، دانسته است رشدیه با نبود او دوام نمی‌یابد، به این سبب مدیر مکتب را به تهران آورده که در مرکز به این کار شروع نماید. باید دانست که تا این تاریخ، تدریس الفبای مقطّع و تعلیم اشکال حروف در حال وصل و فصل، معمول نبوده بلکه به تعلیم و تعلّم مبتدیان و تسهیل امر تعلیمات ابتدایی، اهمّیت داده نمی‌شده است. مکتب‌خانه‌های ابتدایی، عبارت بوده از دکّه‌هایی که در بازار و سرگذرها و گاهی در مسجدهای کوچک برای تعلیم و تربیت کودکان دایر بوده، در مکتب‌ها، حروف تهجّی را به طفل یاد داده، بی آن که در ترکیب نمودن کلمات با صدا، آموزگاران مکاتب، خود قاعده‌‌ای در دست داشته باشند، چه رسد که آموزندگان را بیاموزانند؛ این است که نو رسان پس از چند سال که عمر خود را در مکاتب مزبور صرف می‌نموده، باز نمی‌توانستند عبارتی را صحیح بخوانند و بنویسند...
