چرخ چرخید و ما نیز در این گشتار، گشتیم و اکنون به ایستگاه سوم رسیدیم. در این بارانداز، دمی باهم در گردنه ی « علوم و فنون» همسفره می شویم و در خنکای همدمی با شما کاروانیان، نفسی تازه می کنیم و دگر باره هر یک به سویی، تا چرخ دگر ره چه زاید!
درنگی در خودارزیابی‌های درس سوم علوم و فنون ادبی
1- خواندن، کاری است که پیش درآمدهایی دارد:
الف: نگاهی کلی به متن از آغاز تا انجام یا «چشم خوانی» که گام نخست ارتباط با متن است؛ با هدف کشف لحن.
ب: یک باره خواندن تمام شعر بدون گسست.
پ: این شعر، لحن « روایی – داستانی» دارد؛ در هنگام خواندن لازم است، ویژگی های این لحن، رعایت شود.
2-پیش از خواندن دقیق متن، نگاهی کلی برای کشف لحن و آهنگ حاکم بر شعر، ضروری است. لحن مناسب با حال و هوای شعر، لحن شاد و شوق انگیز است. آهنگ خوانش باید به گونه ای باشد که شنونده حالت شادابی، هیجان، خوش خبری و بشارت را از راه گوش، احساس کند.
بهره گیری از زبان بدن( حرکات اعضای بدن همسو با جریان خوانش) در انتقال بار عاطفی – حسّی فضای شعر، بسیار موثّر است.
3-در این تمرین، پنج عنصر از قلمرو ادبی، خواسته شد. برای نمونه، می‌توان گفت:
- کنایه: خُرده ای در بساط داشتن، جبهه ی واکرده داشتن، روسفید برآمدن، گوهر شدن؛
- تشبیه: خاطرِ فارغ به توکّل، جبهه ی واکرده به گُل؛
- تشخیص: خندان بودن گل// قطره ی آب، گوهر شدن را در نظر دارد،// جبهه گشاده بودن ِگل؛
- مَثَل: دانه چون در آسیا افتد، تحمل بایدش؛
- مراعات نظیر: آب، ابر، دریا، قطره// گلشن، گل// مال، دنیا، خُرده و بساط.
