عصر روز شنبه، نشست نقد دو کتاب تازه زادِ آموزش مهارت های نوشتاری پایه ی هفتم و هشتم از سوی انجمن قلم ایران با حضور جمعی از نویسندگان کشور برگزار گردید. اگر چه پیش از این، در جمع مدرسان کشوری و استادان زبان و ادبیات فارسی و همین طور در گروه های آموزشی استان ها این کتاب، بررسی، تحلیل و کالبدشکافی محتوایی و ساختاری شده بود اما این نشست اولین جلسه ی رسمی نقد این دو کتاب در بیرون از فضای آموزش و پرورش بود. آن چه در پی می آید سرخط و چکیده ی سخن هاست:
نشست انجمن قلم( عصر روز شنبه پنجم مهر 1393 ساعت 16 تا 30/ 19)
سرخط سخن منتقدان و سخن گویان در باره ی کتاب « آموزش مهارت های نوشتاری(نگارش و انشا)»:
*آقای محمد میرکیانی(نویسنده ی کودک و نوجوان):
- هر کتابی که تالیف می شود شایسته و لایق احترام است.
- یکی از دشوارترین کارها، تالیف کتاب برای آموزش نوشتن و انشا است.تالیف در علوم پایه کار ساده تری است.
- انشا از نادرترین درسی است که دانش آموز را به خلوت خود می برد و فضای کشف و شهود است.
- چرا این کتاب دو اسم دارد و چرا واژه ی انشا را حذف کردید؟
- این کتاب آموزش نویسندگی است ، نه انشا .
- بازنویسی، ادامه ی حیات حکایت ها و متون کهن است.
- زبان کتاب درسی باید فاخر و معیار باشد، زبان کتاب ، صمیمی نیست.
- از واژه سازی و کاربرد کلمات مرده باید پرهیز کرد. چرا در کنار کلمه ی «معیار» کلمه ی «سنجه» آمده است؟
- صفحه آرایی کتاب، مجله ای است و صحافی کتاب هم شأن آن را حفظ نکرده، احترام برانگیز نیست.
*دکتر غلامعلی حداد عادل( رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی):
- سپاسگزاری از وزارت آموزش و پرورش به خاطر تالیف این کتاب.
- من در این جلسه، خیلی با احتیاط صحبت می کنم. یک وجه احتیاط من این است که هیچ وقت معلم انشا نبوده ام.
- توانایی در انشا را با توانایی در ذهن و تفکّر همراه می دانم. و همین کار انشا نویسی را سخت می کند، چون با فکر کردن توأم است. انیشتین می گفت: فکر کردن، مشکل ترین کار دنیاست.
- مشحص کردن قدم های پیشین و گام های بعدی در تالیف خیلی مهم است.
- از نظر من آموزش انشا به کتاب نیاز ندارد. فقط برای معلم باید کتاب تالیف کرد نه برای دانش آموزان.
- تلاش کنیم تا ترس از نوشتن، از بین برود.
- به نظر من این کتاب، کمی تحت تاثیر کارهای غربی هاست. آموزش قالب و ساختار برای این پایه زود است. به همین دلیل من در موفق شدن این شیوه تردید دارم.
- درست نویسی ها با نیاز بچه ها هماهنگی ندارد. بهتر است بر اساس آسیب شناسی نوشته های دانش آموزان تنظیم شود.
- بگذارید این یک سال اول تالیف و آموزش این کتاب ها آزمایشی باشد.
- شهامت داشته باشید اگر کتاب در عمل خوب نبود، سال بعد آن را بردارید.
*دکتر حسن ذوالفقاری( عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس):
- به نظر من انشا به کتاب نیاز ندارد.
- از نظر برنامه ای این کار ایراد دارد. دانش آموز هشتم که هفتم را نخوانده چه باید بکند؟
- نثر متن های کتاب یکدست نیست.
- اختصاص یک کتاب (هفتم) به بند نویسی افراط است. این کار می توانست در دو سه درس تمام شود.
- درست نویسی ها با هم و با درس ارتباط ندارند.
- چرا ارزش یابی در کتاب چاپ شده است؟
- هر دو کتاب به ویرایش دقیق تری نیاز دارند.
*آقای مجید عمیق ( مترجم و نویسنده):
- کاش این کتاب آن ور آبی بود.
- در خارج برای آموزش نوشتن هیچ کتابی ندارند.
- درست نویسی باید یکجا به صورت بخش مستقلی بیاید.
- این کتاب با عجله نوشته شده، به همین سبب فصل بندی مناسبی ندارد.
- از منابع خارجی به نادرست استفاده شده است.
* آقای حسین حسینی نژاد(مدیرمسول ماهنامه ی انشاو نویسندگی):
- آموزش و پرورش به حرف ها و اعتراض ها و نقدها و نظرات دیگران توجهی ندارد و کارخودش را می کند.
- نباید یک نفر برای کشور کتاب درسی بنویسد. باید از مشارکت دیگران در تالیف کتاب درسی استفاده شود.
*دکتر فریدون اکبری شلدره( رئیس گروه زبان و ادب فارسی دفتر تالیف کتاب های درسی):
- من هرگز در پی پاسخ به نقدها نیستم. تلاش برای پاسخ، ما را از هدفمان دور می کند. همه ی خوانندگان کتاب ، حق دارند خوانش خود را گزارش کنند.ما بیش تر به دنبال شکار نگاه ها و طرح های ناب هستیم تا کتاب را از این که هست، پیراسته تر و استوارتر سازیم.
- نقدها نشان می دهد که هنوز اسیر عادت ها و در چنبره ی آموزش پیشینی گرفتاریم.
- رویکرد اصلی این کتاب های نوپدید، رویکرد مهارتی است. لازم است منتقدان با کتاب خوبگیرند آن را دقیق تر مطالعه کنند تا با مبانی نظری و رویکرد این کتاب آشنا شوند.
- نوشتن این کتاب، جرئت و جسارت نیاز داشت چون بنیانش بر عادت ستیزی استوار است. ما با توکل به خدای بزرگ دست به این ساختارشکنی زدیم و خلاف آمد ذهن ها، گام برداشتیم.
- حرکت ما از زبان به سوی ادبیات است. نخست، کسب توانایی نوشتن، سپس پرورش مهارت نویسندگی.ما از مهارت نوشتن سخن می گوییم، نه از انشانویسی.
- آگاهانه از رویکردی هنری و انشاوار به نوشتن، پرهیز کرده ایم. زیرا یکی از آسیب های تاریخی آموزش ما همین بود.
