2 – درک و دریافت( درک مطلب):
در این بخش به ارزشیابی توانایی تفکر و قدرت نقد و تحلیل دانش آموزان ازمعنی و مفهوم شعر و نثر و محتوای درس ، بخوان و بیندیش ، حکایت و ... توجه می شود. می توان از پرسش های فعالیت درس در کتاب مهارت های نوشتاری فارسی نیز البته به صورت شفاهی در این بخش ،ارزش یابی کرد .
3 – حفظ شعر: در این بخش لازم است هر یک از شعرهای (بخوان و حفظ کن) کتاب را دانش آموزان در طول یادگیری مستمر و ارزش یابی تکوینی،حفظ کنند ؛زیرا تاکیدی هست تا حافظه ی دانش آموزان خوب پرورش یابد ، تقویت حافظه ،پایه ی دیگر سطوح یادگیری است اما برای ارزش یابی پایانی در نوبت اول و آخر ، کافی است یک شعر را به دلخواه از حفظ، ارائه نمایند.در آزمون کتبی برای سنجش توانایی حفظ شعر ،بیت یا ابیات به صورت کامل خواسته شود و از دادن پرسش های تکمیل کردنی یا جای خالی در این بخش ،خودداری گردد.
4 – فن بیان
در قلمرو مهارت های خوانداری زبان ، پرورش و تربیت مهارت درست سخن گفتن یکی از اصلی ترین اهداف است. از این مهارت به عنوان مهارت «فن بیان» یا «سخنوری» یاد می شود. مقصود ما از فن بیان در فارسی ششم آن است که دانش آموز بتواند دیده ها ، خوانده ها ، شنیده ها و نتیجه ی اندیشه و تفکر خود را درست بر زبان آورد. این مهارت هم مانند دیگر مهارت های زبانی به تمرین و تکرار نیاز دارد. بنابراین لازم است در فرصت های آموزش و یادگیری به گروه ها و افراد مجال خوب سخن گفتن داده شود.
خوب گوش دادن ، خوب دیدن ، مشارکت فعال در فعالیت های گروهی ، بازی ها و نمایش های آموزشی ، مقدماتی هستند برای کسب مهارت پرورده گویی و خوب سخن گفتن و مهارت «فن بیان».
5-یاد آوری :
هدف : - رشد مهارت های زبانی
- شناخت ساختمان نحوی زبان فارسی
- تفسیر و بازشناسی کاربرد واژه ها
- تشریح عناصر زبانی
در ارزش یابی شفاهی فارسی لازم است دانش آموزان به نکات و موضوع های زبانی و ادبی مطرح شده در بخش یادآوری ها نیز توجه داشته باشند و معلمان محترم در ارزش یابی ،بیش تر به جنبه های کاربردی این نکته ها و تحلیل متن درس ها به کمک این نکات از سوی دانش آموز توجه نمایند.
6-کارگاه درس پژوهی :
هدف : - تجسم بخشیدن به آموزه های درسی
- مشارکت در کارگروهی
- تقویت تفکر جمعی
- عمق بخشیدن به یادگیری
اختصاص دو نمره به این بخش به معنی توجه به عملکرد دانش آموزان در طول آموزش و یادگیری مستمر و میزان فعالیت آنان در کارهای جمعی کارگاهی در کلاس و بیرون از کلاس است . روشن است که در اجرای فعالیت های کارگاه درس پژوهی و ارزش یابی آن ، هم نمره های فردی و هم نمره های گروهی باید در نظر گرفته شود.
7 – خودارزیابی :
هدف: ارائه پاسخ شفاهی برخاسته از تفکر و برداشت از محتوای درس مهارت سخن گفتن ، فن بیان و میزان درک دانش آموز از مطالب درس.
از آن جا که چینش سوالات این بخش از سطح هم گرا به سطح واگرا است ، پرسش های نوع سوم از ارزش یاد دهی – یادگیری بیشتری برخوردارند و در این بخش ،شایسته است که سوالات واگرا بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
8-معنی واژه :
شناخت معنی واژگان به صورت مستقل و بیرون از متن، انجام نمی شود بلکه ارزشیابی از این بخش در قالب کلمات مترادف ، متضاد و شبکه معنایی صورت می پذیرد.
