گام‌های فرایند درک خوانداری از طریق مراحل زیر طی می‌گردد. البته نیازی به آموختن این سطوح به دانش آموزان نیست و این مطالب ویژه ی معلمان است تا آموزش بدین سان، پی گرفته شود .
§ § سطح 1: دیده، شنیده و خوانده گویی (درک حسّی)
§ سطح 2: معنایابی (استنباط اولیه یا درک معنا)
§ سطح 3: برهم نهی (استدلال و تلفیق)
§ سطح 4: آفرینش و معنا سازی (آفرینش و خلق).
یادآوری این نکته، ضروری است که به حسب سطوح ادراکی، چهار گونه خواندن را هم می‌توان سامان داد:
- -خواندن سطحی
- - خواندن استنباطی
- - خواندن تحلیلی
- - خواندن اکتشافی.
به بیان دیگر، سطح ادراکی ما به نوع خوانش بستگی دارد. خوانش شتابان و بی اندیشه، ما را در سطح نخستین درک، نگه می دارد؛ خوانش عمیق و همراه با پویه های فکری، ما را به جهان زرین و لایه های ژرف‌تر متن، می‌برد. این گونه ، خوانش است که ما را به فهمش یا درک درست می رساند و سراچه ی ذهن را فربه و مایه ور می سازد.
