رمز گردانی یک رفتار زبانی در زبان آموزان دو زبانه است که در فرایند یاددهی –یادگیری برای آسان سازی آموزه ها و انتقال محتوا از سوی اهل زبان به کار گرفته می شود. گاهی برای جایگزینی یک واژه در زبان ،از واژه ی زبان اول بهره گرفته می شود تا انتقال مفاهیم دشوار دچار نارسایی نشود . مثلا معلمی که در سیستان و بلوچستان ، یا خوزستان، آذربایجان ، مازندران و کردستان و...در حال تدریس یک موضوع درسی به زبان رسمی یا ملی فارسی است ممکن است در میانه ی آموزش برای ساده سازی موضوع از برابرهای واژگانی زبان بومی بهره بگیرد ؛ در این صورت او از این شگرد زبانی استفاده کرده است که البته از دید زبان آموزی کار ناروایی نیست . زیرا از توانش زبان بومی اهل زبان برای یادگیری ساده تر ، بهره برده است.
برخی از زبان پژوهان همچون « فرگوسن » (2009) برای رمز گردانی ، سه کارکرد برشمرده اند:
-برقراری پیوند میان افراد
-انتقال مفاهیم از راه بازگردانی به زبان خود
- ساماندهی رفتار کلاسی
بنابراین معلمان ما در مناطق دو زبانه ، برای دست یابی به اهداف زیر ، می توانند از شگرد رمز گردانی بهره بگیرند:
-سازماندهی به ذهن و آموزه ها
-یادیاری از راه بازگردانی برای استوار سازی یادگیری در ذهن
-روشن و ساده سازی موضوع .
پس ، یکی از راه های ماندگار سازی آموزه ها در مناطق دو زبانه به هنگام آموزش و یادگیری ، به کارگیری شگرد رمزگردانی است که در حقیقت ، معلم زیرک از زبان مادری و بومی یادگیرنده ، پلی می سازد به سوی سرزمین روشن دانایی .
